Faoi láthair níl aon áiseanna do chuairteoirí ag SAC Phortach Shearbhóige. Tá an chuid is mó den phortach faoi úinéireacht phríobháideach agus mar sin ní thugtar comhairle, spreagadh ná cead do chuairteanna gan mhaoirseacht.

Tá an portach fliuch agus contúirteach, is carn mór móna a bhíonn ag bogadh é agus tá sé lán de linnte portaigh agus faichí Sfagnam atá domhain agus a chuirfeadh dallamullóg ar dhuine.

Reáchtálfaidh an tionscadal LIFE laethanta oscailte ar Shearbhóg thar thréimhse an tionscadail, agus beidh imeachtaí pobail áitiúla agus turais threoraithe ar siúl ar an bportach go luath.

Cuirfear eolas fúthu seo ar fáil anseo, ar leathanach na n-imeachtaí agus ar Leathanach Go hÁitiúil agus sa Phobal. Is féidir féachaint ar aon imeachtaí ar Phortach Shearbhóige agus ar ár suíomhanna tionscadail eile trínár meáin shóisialta a leanúint agus ‘is maith’ a thabhairt. Déantar leathanach Facebook an Phortaigh Bheo a nuashonrú gach lá, chomh maith le leathanach TWITTER an tionscadail.

Más mian leat cuairt a thabhairt ar Phortach Shearbhóige chun críocha taighde, is féidir leat teagmháil a dhéanamh leis an NPWS trí www.npws.ie

Tá neart le déanamh agus neart le feiceáil sa cheantar gar do Phortach Shearbhóige, agus tá seoid iontach achar gearr ar shiúl – is é sin Biorra.

BIORRA

Baile an Phearsúin a thugtaí air roimhe seo, tá Biorra ar cheann de na bailte is stairiúla agus is gleoite in Éirinn – is seoid i lár na tíre é – agus is fiú go mór cuairt a thabhairt air.

Is Baile Oidhreachta ainmnithe é Biorra agus tá oidhreacht Sheoirseach atá caomhnaithe go cúramach aige, ar shráideanna leathana agus ar fhoirgnimh ghalánta. Is áit iontach é chun camchuairt a thabhairt ar lár na tíre, agus tá gach rud ann – Caisleán Bhiorra, Leiviatan Bhaile an Phearsúin (teileascóp réalteolaíoch – an ceann is mó ar domhan ag staid amháin), Muilte Seoirseacha, teach na mBocht, na páirceanna feadh na Camchuairte agus é in iomaíocht leis an mbaile. Imríodh céad Chluiche Ceannais Iomána na hÉireann i bPáirc Hoare i mBiorra (san áit a bhfuil Tesco anois) in 1888 idir Tiobraid Árann agus Gaillimh.

Gairdíní agus Ionad Eolaíochta Chaisleán Bhiorra

Tá Caisleán Bhiorra anois ar cheann de na nithe is díol spéise d’Éirinn le blianta beaga anuas. Is áit é Gairdíní Chaisleán Bhiorra agus a Ionad Eolaíochta, ina bhfuil an stair, an dúlra agus an eolaíocht le chéile.

Tabhair neart ama duit féin féachaint ar Ghairdíní iontacha Chaisleán Bhiorra agus a Ionad Eolaíochta fíorspéisiúil. Le blianta fada tá cuireadh tugtha ag muintir Parsons don phobal ceann de na háiteanna is neamhghnácha in Éirinn a fheiceáil. Cruthaíodh thar na glúnta é agus is taisceadán todhchaí comhshaoil agus eolaíochta é, agus má tá tú ar thuras ‘Sean-Oirthear na hÉireann’, is áit í nach féidir a chailleadh.

Beag beann ar an am den bhliain a dtugann tú cuairt air, ní chuirfidh na gairdíní, a bhuaigh duaiseanna lena bplandaí neamhchoitianta, díomá ort. Tá flúirse plandaí neamhchoitianta sna gairdíní, a bhailigh Iarlaí Rois agus iad ag taisteal ar fud an domhain le 150 bliain anuas. Laistigh de na 50 heicteár tú na fálta bosca is airde ar domhan, os cionn 40 crann champion, os cionn 2000 speiceas plandaí chomh maith le haibhneacha, loch agus easanna.

San Ionad Eolaíochta, téann tú siar go dtí an t-am a raibh Caisleán Bhiorra ina mhol fionnachtana agus nuálaíochta eolaíochta, bhí an tríú hIarla ag tógáil an teileascóip mhóir agus bhí a bhean Mary ag cleachtadh a cuid grianghrafadóireachta. Níos déanaí, bhí a mac Charles Parsons ag cruthú an tuirbín gaile, a d’athraigh an loingseoireacht agus cruthaíodh an scairdinneall. Nochtann an t-ionad idirghníomhach iontais na luathghrianghrafadóireachta, na hinnealtóireachta agus na réalteolaíochta le béim ar leith ar dhearadh agus ar chur le chéile iontach an Teileascóip Mhóir a bhfuil cáil dhomhanda air.

An Teileascóp Mór i gCaisleán Bhiorra

An Teileascóp Mór, a dhear agus a thóg an tríú hIarla Rois go luath sna 1840í, ba é an teileascóp ba mhó ar domhan é. Leis an teileascóp seo, d’aimsigh sé nádúr bíseach cuid de na réaltraí, agus ó 1845-1914, b’éigean d’aon duine a bhí ag iarraidh an feiniméan seo a fheiceáil teacht go Biorra. Tá an ‘leviathan’ seo mar a thugtar air, fós i lár na Diméine agus is é seo an t-iontas eolaíochta is mó in Éirinn agus seasann sé do shárshaothar agus sárbhua cruthaitheach an duine – ní féidir é a chailleadh!

Ar ndóigh, is breá le páistí an Caisleán freisin. Ní bheidh le déanamh ag na ridirí agus na banphrionsaí atá ag teacht faoi i gcrann iad féin a chailleadh i ndomhan samhlaíochta i Limistéar Eachtraíochta an Tí Chrainn. Sa chlós súgartha tá an teach crainn is mó in Éirinn ann chomh maith le preabphiliúr, clais ghainimh agus bothán. Agus na páistí gnóthach i limistéar eachtraíochta an tí chrainn, is féidir leat cupán caife a fháil agus siúl timpeall ar an siopa bronntanais!

Limistéar Eachtraíochta Theach Crainn Chaisleán Bhiorra

Seachtain Seanré Bhiorra

I mí Iúil/tús mhí Lúnasa bíonn beocht sa bhaile agus muid ag ceiliúradh an chomhshaoil le Seachtain Seanré Bhiorra a bhfuil an-rath air, ceann de mhórfhéilte bhailte na hÉireann. Beidh 2018 ar an 50ú bliain den Fhéile agus beidh an ceiliúradh atá beartaithe don chomóradh 50 bliain go hiontach!

Chun tuilleadh eolais a fháil, féach ar:

BIRR VINTAGE WEEK AND ARTS FESTIVAL
BIRR HISTORICAL SOCIETY
BIRR CASTLE
BIRR THEATRE & ARTS CENTRE
BIRR PHOTOGRAPHY GROUP

Tá suíomh gréasáin fairsing ag Comhairle Contae Uíbh Fhailí www.offaly.ie a dhéanann clúdach iontach ar Oidhreacht agus Ealaín agus Cultúr.

EOLAS TURASÓIREACHTA

Faoi láthair níl aon áiseanna do chuairteoirí ar Phortach an Mhongáin. Déanfaimid níos mó a phostáil maidir le laethanta oscailte, siúlóidí treoraithe agus imeachtaí eile anseo agus ar leathanaigh Facebook agus Twitter de réir mar a thagann siad chun cinn, m.sh. Seachtain Oidhreachta Is iomaí turas a eagraíodh agus a eagrófaí fós ar an bportach iontach seo.

Is féidir féachaint ar a áilleacht gan siúl ar an bportach féin.

Is é an áit is fearr le breathnú ar an bportach Bóthar nó Bealach na nOilithreach, bóthar ardaithe ársa feadh bharr an iomaire, nó na heascrach. Ón seanbhóthar seo, a thug oilithrigh isteach (agus amach) as Cluain Mhic Nóis ó thús an seachtú haois, is féidir breathnú síos ar chruinneachán iontach Phortach an Mhongáin. B’fhéidir nach bhfuil an cruinneachán chomh hard agus a bhí nuair a thug Oilithrigh cuairt ar an láthair oilithreachta is sine in Éirinn, ach fós féin is radharc draíochtach é.

Cuireadh pasáiste sábháilte ar fáil do thaistealaithe meánaoiseacha chuig agus ó Chluain Mhic Nóis nuair a tógadh Bóthar na nOilithreach.

Téann sé ó chroí na mainistreach soir tríd an tsean-reilig ar aghaidh tríd an Reilig Nua i dtreo Eaglais na Mná Rialta; is féidir ardán beag cloiche ar a dtugtar ‘Carn na dTrí Chros’ a fheiceáil ar an mbealach Is cuid lárnach den bhealach oilithreachta i gCluain Mhic Nóis é agus tugtar ‘An Stáisiún Fada’ air, déantar ar son Phatrún Naomh Ciarán é.

Bhí Bóthar na nOilithreach ó Bhéal Átha Chomair go Cluain Mhic Nóis mar chuid de Thionscadal Bhealach na nOilithreach, a bhunaigh an Chomhairle Oidhreachta in 1997, i gcomhar le pobail áitiúla, agus é ina chuspóir acu gréasán bealaí siúil a fhorbairt feadh bealaí oilithreachta meánaoiseacha. Ba é aidhm an tionscadail cur le próifíl an tírdhreacha agus a oidhreachta, tírdhreach tógtha agus nádúrtha ar na bealaí, agus ag an am céanna cur le turasóireacht inbhuanaithe agus forbairt pobail i ngach ceantar áitiúil. Críochnaíodh an obair ar Bhealach na nOilithreach in 2007.
2007.

Léiríonn Bealach na nOilithreach conas a úsáideadh tréithe nádúrtha an tírdhreacha chun an chathair mhainistreach a fhorbairt ar bhealach tairbheach. Meabhrú eile é Bealach na nOilithreach ar nádúr naofa an tírdhreacha thart ar Chluain Mhic Nóis.

Is féidir imeacht ó Chluain Mhic Nóis, agus tú ag leanúint na gcomharthaí le haghaidh 1km go dtí go dtiocfaidh tú a fhad le hardú ag breathnú amach ar an Mongán. Má sheasann tú i lár an bhóthair leis an bportach thar ghualainn amháin agus Abhainn na Sionainne thar an gceann eile, feicfidh tú ceann de na radharcanna is suntasaí in Éirinn. Beidh tú ag leanúint lorg na n-oilithreach a mhair fadó!

Is é Cluain Mhic Nóis ceann de na seansuíomhanna mainistreacha is mó tóir agus is stairiúla in Éirinn. Agus tú ag siúl thart ar na fothracha cloiche san áit shéimh cháiliúil seo, smaoineoidh tú ar naoimh agus ar ollúna na hÉireann i rith Ré Órga na foghlama.

Ba é Naomh Ciarán a bhunaigh é i lár an 6ú haois, agus ba lárionad creidimh agus foghlama é, agus thug scoláirí ó gach cearn den domhan cuairt air. Scríobhadh go leor lámhscríbhinní stairiúla anseo, ina measc Annála Tiarnaigh ón 11ú haois agus Lebor na hUidre ón 12ú haois.

Sa lá atá inniu ann, tá fothracha an tsuímh ann agus é caomhnaithe faoi bhainistíocht Oifig na nOibreacha Poiblí agus is féidir le cuairteoirí trí chros arda, ardeaglais, seacht séipéal agus dhá thúr cruinn a fheiceáil. Tugann struchtúir áille chaomhnaithe Ardeaglais Chluain Mhic Nóis, Temple Doolin, Temple Hurpan agus Temple Melaghlin blaiseadh iontach de stair na hÉireann dóibh siúd a thugann cuairt ar Chluain Mhic Nóis.

Chun tuilleadh a fhoghlaim faoi stair spéisiúil Chluain Mhic Nóis, buail isteach chuig ionad na gcuairteoirí ar an láthair, áit a dtaispeántar roinnt leacacha croise agus Cros na Screaptra ón 9ú haois. Úsáidtear reilig Chluain Mhic Nóis mórthimpeall ar an suíomh fós, agus bíonn seirbhísí reiligiúnacha ar siúl go rialta ar an suíomh i séipéal nua-aimseartha.

TABHAIR CUAIRT AR UÍBH FHAILÍ

Chun tuilleadh eolais a fháil maidir le cuairt a thabhairt ar an gceantar, féach an leathanach iontach TABHAIR CUAIRT AR UÍBH FHAILÍ agus gabh chuig Cluain Mhic Nóis, agus nuair a bheidh tú ann, bí cinnte go mbreathnaíonn tú thart ar a lán áiteanna in Uíbh Fhailí.

NA PORTAIGH Á dTRASNÚ

I gcás daoine a thugadh cuairt ar Chluain Mhic Nóis, bhíodh sé contúirteach acu na hardphortaigh a thrasnú mar go mbíodh linnte buana ar an dromchla agus doimhneachtaí éagsúla acu. Dá bhrí sin b’fhearr na heascracha a úsáid chun bogadh tríd an tírdhreach. Mar sin féin, tá gníomhaíochtaí ag tarlú ar an tírdhreach fiáin seo leis na céadta bliain. Léirigh tochailtí seandálaíochta go raibh tochair adhmaid (conairí adhmaid) agus bealaí gairbhéil ar fud na bportach thart ar Chluain Mhic Nóis atá níos sine ná an mhainistir agus a léiríonn nach bhfuil na portaigh chomh dothreáite agus a ceapadh ar dtús.

Mar sin féin, mar gheall ar an mbéim a cuireadh ar mhóin mar bhreosla agus mar tháirge gairneoireachta rinneadh dochar mór do go leor acu seo agus/nó scriosadh go hiomlán iad.

Ronan Casey ó fhoireann an Phortaigh Bheo ina sheasamh ag ‘portach táirgeachta’ gar do SAC Phortach Chluain Mhic Nóis agus do Phortach an Mhongáin i gCo. Uíbh Fhailí.] i gCo. Uíbh Fhailí.]