Saol ar Phortach an Fhéir Bháin

Tá suirbhé nua á dhéanamh againn faoi láthair ar fhlóra agus fána phortach an Fhéir Bháin, agus foilseofaí na torthaí anseo go luath. Is é an suirbhé is déanaí, le Fernandez et al in 2012, bunús na tuarascála seo a leanas.

Tá cuid mhaith de dhromchla phortach an Fhéir Bháin an-fhliuch agus spúinsiúil agus de ghnáth bíonn go leor caonaigh phortaigh agus crotal ann.

Ar an bportach ard, clúdaíonn caonaigh phortaigh (Sphagnum spp.) céatadán ard chomh maith le tulóga, linnte, portaigh réidhe fhliucha, faichí Sfagnaim, borrfhás agus maothchórais choiteann. Clúdaíonn Sfagnam 100% in áiteanna áirithe.

Bíonn gnáthóg Rhynchosporion i lagraigh fhliucha, ar imill linne agus i gcainéil chreimthe ina mbíonn an fásra Gobsheisc gheal (Rhynchospora alba), Gobsheisc dhorcha (R. fusca), chomh maith le cuid de na speicis seo a leanas: Sciollam na móna (Narthecium ossifragum), drúchtíní (Drosera spp.), cíb cheanngheal (Scirpus cespitosus) agus cíb chruithneachta (Carex panicea).

Éiríonn an limistéar fliuch, agus bíonn portach creatha san oirthear i lagraigh agus fásann Ceannbhán gaelach (Eriophorum vaginatum) agus bíonn linnte idir-nasctha dea-fhorbartha ag limistéar creatha an-fhliuch eile ar an taobh thiar den suíomh. Is sna codanna is fliche seo den phortach ard is fearr a fhorbraítear fásra Rhynchosporion. Anseo tá faichí fairsinge de Sfagnam magellanicum agus S. cuspidatum, chomh maith le speicis phlandaí shoithíocha amhail Gobsheisc, Ceannbhán (Eriophorum angustifolium), Cailís Mhuire mhór (Anglacánach Drosera) agus Báchrán (Menyanthes trifoliata). Bíonn faichí S. magellanicum agus tulóga de S. papillosum, S. capillifolium agus S. imbricatum i gceantair beagán níos tirime timpeall ar na criosanna is fliche seo.

Bíonn Cíb chruithneachta go flúirseach ar fud an tsuímh, go háirithe ar cheantair fhánacha. Bíonn fionnán (Molinia caerulea) agus Railleoga(Myrica gale) i bpaistí scaipthe ar fud an phortaigh. Faightear lus na móinte (Andromeda polifolia) agus Mónóg (Vaccinum oxycoccos) freisin.

[Mónóga portaigh.] Pic: Fernando Fernandez

Bíonn portach ardaithe díghrádaithe ar imeall níos tirime an chruinneacháin ard phortaigh Bíonn an fásra coitianta i ngnáthóg phortach ardaithe díghrádaithe in Éirinn, áit a mbíonn speicis amhail Fraoch (Calluna vulgaris), Cíb cheanngheal, Cíb chruithneachta, Sciollam na móna agus Fraoch naoscaí (Erica tetralix) den chuid is mó.

Ar feadh na n-imeall is tirime den phortach ard bíonn speicis tor amhail péine Albanach (Pinus sylvestris), Beith chlúmhach (Betula pubescens), Aiteann (Ulex europaeus) agus Ródaideandrón fiáin (Rhododendron ponticum) . Is speiceas ionrach é an ceann deireanach a luadh.

Tá clúdach Sfagnaim íseal i gceantair dhíghrádaithe de phortach ardaithe, a chlúdaíonn níos lú ná 30% den talamh de ghnáth, agus os a choinne sin is gnách go mbíonn clúdach na gcrotal (Cladonia spp.) ard go háitiúil.

Tá fásra na lagphortach níos sine siar, ó thuaidh agus soir ón suíomh lán le Beith chlúmhach agus Aiteann, agus tá ceantair ann le Raithneach (Pteridium aquilinum), Saileach (Salix sp.), Fraochán (Vaccinium myrtillus), Péine Albanach agus Ródaideandrón fiáin freisin.

Bíonn éiceatóp lárnach ag dhá láthair, iad araon i lagraigh san iarthar, thiar thuaidh den phortach ard. Taifeadadh dhá choimpléasc cumainn, ina raibh tulóga, faichí, agus linnte ísle. Tá coimpléasc amháin thar a bheith fliuch le linnte idirnasctha a chlúdaíonn 51-75% a d’fhéadfaí a mheas mar linn mhór amháin.

Fána Phortach an Fhéir Bháin

Mar a luadh thuas, táimid ag tabhairt faoi shuirbhé ar Phortach an Fhéir Bháin faoi láthair, agus foilseofar a thorthaí ar an suíomh seo go luath.

Tugadh faoi deara sa Dréachtphlean Caomhnaithe do Phortach an Fhéir Bháin, a cuireadh ar fáil in 2005 don NPWS, na speicis fána seo a leanas:

Bíonn an frog coiteann (Rana temporaria) ar an bportach chomh maith le giorria sléibhe Éireannach (Lepus timidus hibernicus), broc (Meles meles), sionnach (Vulpes vulpes), agus fia buí (Dama dama).

[Crotach i gceannbhán.] Pic: Ken Crossan

Tuairiscítear gur phóraigh Naoscach (Gallinago gallinago), fuiseog (Alauda arvensis), crotach (Numenius arquata), agus riabhóg mhóna (Anthus pratensis) laistigh den suíomh. Bíonn piasún (Phasianus colchicus) agus creabhar (Scolopax rusticola) timpeall ar imeall an láithreáin.

I measc na n-éan eile a bhíonn ar an suíomh go minic tá spiaróg (Accipiter nisus), pocaire gaoithe (Falco tinnunculus) agus meirliún (Falco columbarius).

Tá fána damhán alla Phortach an Fhéir Bháin faoi réir suirbhé le déanaí ag Myles Nolan a shonraíonn go bhfuil sé dhamhán alla neamhchoitianta ar an bhFéar Bán : Hypsosinga albovittata; Pirata piscatorius; Satilatlas britteni; Simitidion Simile; Walckenaeria alticeps; agus Talavera aequipes (ní bhfuarthas iad ach ar dhá cheann de 11 suíomh a ndearna sé suirbhé orthu). Taifeadadh os cionn 25 cineál damháin alla ar an suíomh.

[Talavera aequipes – Damhán alla neamhchoitianta a d’aimsigh Myles Nolan ar Phortach an Fhéir Bháin.] Pic: Cumann Arachneolaíoch na Breataine