Eolas as maidir le Portach an Fhéir Bháin
Is portach réasúnta mór ardaithe é SAC Phortach an Fhéir Bháin. Tá achar dromchla de 153.08 heicteár aige agus tá sé suite siar ó thuaidh ó bhaile an Fhéir Bháin . As an 12 láithreán tionscadail atá againn is é seo an ceann is gaire do bhaile.
Tá sé ar cheann de shé phortach in Uíbh Fhailí ar suíomhanna tionscadail LIFE iad, agus tá sé ar cheann de na samplaí is fearr de phortach ardaithe lár tíre den chineál imchuach – fliuch agus spúinsiúil agus saibhir i bhflóra (in amanna clúdaíonn Sfagnam 100% in áiteanna). Tá beagnach 100 speiceas faoi bhláth ar an bportach ard, agus tacaíonn an portach ina iomláine le líon mór éan, mamach agus amfaibiach, agus chonacthas an Crotach atá faoi bhagairt anseo le déanaí I measc na n-éan eile a bhíonn i bPortach an Fhéir Bháin tá Naoscach, Riabhóg mhóna, Fuiseog, Meirliún, Pocaire gaoithe agus Spioróg.
Sular tugadh faoi oibreacha athchóirithe, bhí portach ard neamhleanúnach den chuid is mó ar an suíomh (119.96ha) agus banda caol de phortach réitithe (33.12ha) timpeall air mar thoradh ar ghearradh móna roimhe seo. Portach an-fhliuch a bhí i thart ar 27% de dhromchla ard an phortaigh agus an chuid eile díghrádaithe den chuid is mó mar gheall ar an dochar a rinneadh do hidreolaíocht nuair a bhí gearradh móna, draenáil agus gníomhaíochtaí úsáide talún eile ar siúl.
Ach, cé gur féidir 72% den phortach ard a aicmiú mar phortach díghrádaithe, tá sé fós in ann athghiniúint a dhéanamh.
D’fhulaing Portach an Fhéir Bháin mar gheall ar dhraenáil fhairsing san am atá thart, agus an deisceart agus an t-oirthear trasnaithe ag draenacha. Mar gheall ar an draenáil, thriomaigh an portach agus cailleadh uisce, chuir an gearradh móna roimhe seo go mór le cailleadh uisce freisin, chomh maith le bruacha éadáin nochta agus draenacha arda portaigh. Thug flúirse péine i dtrí chuid den phortach le fios freisin go bhfuil an suíomh seo ag triomú.
Cé gur fhulaing an portach ard ó thaobh na hidreolaíochta de, tá sé fós i riocht fabhrach, in-athúsáidte agus tá sé saibhir i bhflóra agus fána. Tháinig deireadh le gearradh móna ar an bhFéar Bán sa bhliain 2011 agus ina dhiaidh sin.
Ceannbhán (Eriophorum angustifolium) – planda do thalamh taise móna An raibh a fhios agat gur ainmníodh an Féar Bán ina dhiaidh? Tá an Féar Bán coitianta sa taobh seo tíre.
D’fhonn hidreolaíocht Phortach an Fhéir Bháin a athbhunú, chuir foireann tionscadail LIFE bac ar bheagnach 16,000 méadar de dhraenacha, i measc gníomhartha athchóirithe eile. Rinneadh oibreacha athchóirithe anseo idir Lúnasa 2019 agus Nollaig 2019, agus cuireadh isteach beagnach 1,200 damba móna agus roinnt cinn phlaisteacha.. Rinneadh níos mó oibreacha anseo i gcomparáid le suíomhanna eile tionscadail, agus níor cuireadh isteach níos mó dambaí in aon áit seachas i bPortach Cheathrú na gCapall i nGaillimh.
Oibreacha athchóirithe á ndéanamh ar Phortach an Fhéir Bháin Pic: Rebecca Teasdale.
Is sampla breá é Portach an Fhéir Bháin de phortach ardaithe agus tá tábhacht nach beag ag baint leis ó thaobh caomhnaithe de. Tá titim ag teacht ar líon na bportach ardaithe gníomhaigh in Éirinn agus san Eoraip, agus tá an Féar Bán ar cheann de na samplaí is fearr dá bhfuil fágtha.
Roghnaíodh portach an Fhéir Bháin mar iarrthóir le haghaidh Limistéar Faoi Chaomhnú Speisialta (cSAC) do Phortaigh Ardaithe Gníomhacha 7110, Portach Ardaithe Díghrádaithe 7120 agus Lagraigh ar fhoshraitheanna móna (Rhynchosporion) 7150 – gnáthóga atá liostaithe ar Iarscríbhinn I de Threoir an AE maidir le Gnáthóga (992/43/CEE), áit a ndéantar Portaigh Ardaithe Gníomhacha 7110 a rangú tuilleadh mar ghnáthóg “tosaíochta”.
